Ruzie binnen de VOF
Een Vennootschap Onder Firma (VOF) is een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen die gezamenlijk werken onder één naam om een bedrijf te runnen. Ze delen zowel de winst als de risico’s, en ieder van hen is hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de VOF.
Het komt voor dat er na jaren van succesvolle samenwerking geschillen ontstaan over bijvoorbeeld de verdeling van de winst, de strategische richting van het bedrijf of een scheve verhouding in de inbreng van arbeid en/of geld. Dit soort conflicten binnen een VOF kunnen complex en emotioneel belastend zijn. Is de onenigheid groot genoeg, dan leidt dit ook in sommige gevallen tot een teloorgang van de onderneming.
Dit artikel kort stil bij de juridische aspecten van een VOF en oplossingen in het geval zich conflicten voordoen. Wat te doen dus bij ruzie binnen de VOF.
Vennootschapscontract
Het ontbreekt bij een VOF nog wel eens aan een goed vennootschapscontract. Natuurlijk gelden mondelinge afspraken ook, maar het is beter om de afspraken schriftelijk vast te leggen in een overeenkomst. Een goed opgesteld contract geeft duidelijkheid en richting aan de VOF. Hierin staan bijvoorbeeld afspraken over de winstverdeling, besluitvorming en de bevoegdheden van de vennoten en wat te doen in het geval een vennoot wil opzeggen. Maar u kunt ook nadenken over hoe te handelen in de toekomst als een van de vennoten minder gaat werken of ziek wordt. Door hier van te voren goed over na te denken, voorkomt u later veel problemen.
In geval van een conflict, is het vennootschapscontract het eerste document dat geraadpleegd moet worden. Daar staan immers de spelregels in waaronder een bepaling over het wel of niet kunnen voortzetten van de onderneming door één van de vennoten. Indien één van de vennoten de VOF wil beëindigen, eindigt het samenwerkingsverband en daarmee de VOF. Is er bijvoorbeeld geen voortzettingsbeding voor de andere vennoten in het contract, dan moet de onderneming wellicht worden beëindigd en geliquideerd.
Bevoegdheden en vertegenwoordiging
Volgens de wet heeft elke vennoot de bevoegdheid om namens de VOF te handelen, tenzij anders is afgesproken in het vennootschapscontract. Onrechtmatige of ondoordachte uitgaven door een vennoot kunnen leiden tot aansprakelijkheid van de andere vennoten. Vennoten zijn hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden van de VOF. Dit betekent dat elke vennoot persoonlijk kan worden aangesproken voor de volledige schuld (100 %) van de VOF. Het grote verschil tussen een VOF en bijvoorbeeld een BV is dat de aansprakelijkheid persoonlijk is voor de vennoten. Zij staan dus ook met hun privévermogen in voor de schulden.
Ook zijn er een aantal basisregels waar de vennoten zich aan moeten houden. Vennoten moeten elkaar bijvoorbeeld informeren over belangrijke zaken die de VOF aangaan en transparant zijn over hun handelingen binnen de VOF.
Winstverdeling
De winstverdeling moet eerlijk en volgens de afspraken in het vennootschapscontract plaatsvinden. Als een vennoot meer winst voor zichzelf houdt dan afgesproken, kan dit snel leiden tot een juridisch geschil.
Geschillen
Bij conflicten binnen de VOF kunnen de vennoten proberen het geschil onderling te schikken, eventueel met hulp van een mediator. Het alternatief is om het geschil voor te leggen aan de rechter of te kiezen voor arbitrage. De rechter of arbiter kan (bindend) beslissen over de verdeling van de winst, de bevoegdheden van de vennoten en eventuele schadevergoedingen. En ook hier geldt het belang van het vennootschapscontract, want de rechter toetst het geschil aan de gemaakte afspraken.
Onderhandeling en Mediation
Het is vaak het beste om eerst te proberen het conflict door middel van onderling overleg of mediation op te lossen. Een mediator kan helpen om de communicatie tussen de vennoten te verbeteren en tot een gezamenlijke oplossing te komen. Dit geldt natuurlijk ook bij financiële afwikkeling van de VOF in het geval van een opzegging door één van de vennoten of indien er sprake is van een liquidatiebesluit.
Als het conflict voortkomt uit onduidelijkheden of lacunes in het vennootschapscontract, kunnen de vennoten overwegen om het contract (tussentijds) aan te passen en duidelijkere afspraken te maken. Deze wijziging kan ook via mediation tot stand komen.
Rechtbank of arbitrage
Als onderhandeling en/of mediation niet tot een oplossing leiden, kunnen de vennoten het geschil voorleggen aan de rechter of arbiter(s). In het vennootschapscontract wordt meestal een bepaling opgenomen over de bevoegde rechter. Uiteraard kunnen de vennoten ook kiezen voor een arbitrageclausule met uitsluiting van de gewone rechter.
Denk dus ook na over hoe u later eventuele ruzies wilt laten oplossen: door de rechter, een arbiter of (eerst) een mediator.
Conclusie
Het is belangrijk om voorafgaand aan het aangaan van de samenwerking in VOF-verband duidelijke afspraken te maken en vast te leggen in het vennootschapscontract. Dit maakt dat ruzies of geschillen tussen vennoten doelmatig aangepakt kunnen worden en voorkomt een complexe juridische strijd. Een zorgvuldig opgestelde vennootschapsovereenkomst voorkomt problemen in de toekomst en waarborgt de rechten en plichten van de vennoten voor nu en later.
Hoe kan Bowmer Nuiten Noteboom u helpen?
Heeft u te maken met een dreigend conflict met uw vennoot of vennoten binnen de VOF, of wenst u advies over het opstellen of opzeggen van een vennootschapscontract, neem dan contact op met Pim Nuiten.
